Het doel van dit topic is om (zo feitelijk mogelijke) kennis te delen over het kiezen van het juiste tarp materiaal.
Graag alleen in dit topic posten met kennis over dit onderwerp. Specifieke vragen en discussie over lichtgewicht waterdichte stoffen graag stellen in een nieuw topic.
Bijdragen met toegevoegde waarde worden verwerkt in het starttopic en daarna verwijdert zodat je alleen deze startpost hoeft te lezen.
Poly PU, silnylon en silpoly; lichtgewicht waterdichte stoffen
Lichtgewicht waterdichte stoffenSamenvatting
De bekendste en meest gebruikte lichtgewicht stoffen zijn:Andere minder bekende en minder gebruikte stoffen zijn:
- poly PU
- silnylon
- silpoly
Poly PU is goedkoper, relatief robuuster en meer waterdicht dan silnylon. De PU coating kan door het in- en uitpakken, nat opslaan en tijd na verloop van tijd gaan schilferen. Poly PU is stugger en aanzienlijk zwaarder dan silnylon. Het pakvolume van poly PU is groter. Poly PU gaat door het schilferen van de PU coating na verloop van tijd over het algemeen minder lang mee dan silnylon of silpoly.
- cuben fiber
- tyvek
Silnylon en silpoly zijn duurder en lijken kwetsbaarder dan poly PU. Silnylon en silpoly zijn aanzienlijk lichter en hebben een kleiner pakvolume. UV breekt nylon sneller af dan poly PU, maar de UV bestendigheid van silnylon en silpoly wordt telkens verbeterd.
Alle stoffen voor tarpen zijn bestand tegen regen. Iedere stof heeft zijn eigen eigenschappen waardoor kleine en grotere verschillen tussen de stoffen ontstaan. Ook belangrijk om te melden is dat deze stoffen (behalve Tyvek) niet ademen.
Basismateriaal
Er bestaan twee basis kunststof materialen voor lichtgewicht toepassingen; polyester en nylon. Polyester is robuuster en zwaarder dan nylon, nylon is minder robuust en lichter dan polyester.
Om polyester en nylon scheurbestendig te maken wordt tijdens het weefproces een roosterstructuur aan de stof toegevoegd, dit heet ripstop. Het ripstop garen is sterk en voorkomt verder scheuren als een scheurtje in de stof ontstaat. Scheurtjes zijn prima te repareren met de juiste materialen.
Informatie over polypropyleen, polyester en nylo:
http://www.qualitylogoproducts.com/blog/polypropylene-polyester-nylon-guide-to-materials/
Er zijn nog andere lichtgewicht waterdichte materialen zoals cuben en Tyvek, maar die laat ik voorlopig buiten beschouwing. De reden hiervoor is dat cuben en Tyvek minder vaak gebruikt worden voor bushcraft.
Mocht je kennis hebben over Tyvek en cuben, post dan de zoveel mogelijk feitelijke tekst in dit topic.
Waterdichtheid
Polyester en nylon stoffen worden waterdicht gemaakt door een waterdichte coating aan te brengen. PU (polyurethaan) en siliconen waren de eerste coatings. Om de beste eigenschappen van de coatings te combineren zijn nieuwe combinaties zoals PU/sil ontwikkeld.
PU wordt aan één zijde aangebracht, siliconen en sil/PU aan één of twee zijden.
De stoffen worden na het aanbrengen van de coating; poly PU, silpoly en silnylon genoemd.
Sommige fabrikanten en verkopers schrijven dat hun nylon stoffen zijn geïmpregneerd met siliconen. Voor zover ik heb kunnen achterhalen is dat een populaire beschrijving die niet juist is. Net als een PU coating wordt ook een siliconen coating aangebracht op de bestaande stof.
Een andere populaire beschrijving is dat de nylon draad voor het weven van de stof wordt gecoat met siliconen, ook die werkwijze heb ik niet terug kunnen vinden.
Het verschil in waterdichtheid wordt bepaald door de stoffen onder druk te testen. De eenheid voor waterdichtheid onder druk wordt uitgedrukt in 'waterkolom'; poly PU heeft een hogere waterkolom dan silnylon en is daardoor meer waterdicht.
In zware regen vertaalt het verschil in waterkolom tussen poly PU en silnylon zich als volgt; poly PU is waterdicht terwijl bij silnylon miniscule druppels aan de onderzijde van de stof kunnen ontstaan. De miniscule druppels bij silnylon kunnen grotere druppels vormen en naar beneden vallen. Dit fenomeen levert minder druppels op dan de condens die ‘s ochtends aan de binnenzijde van een tent ontstaat. Het ontstaan van de miniscule druppels gebeurt overigens niet altijd.
Een laatste gedachte bij waterdichtheid; waterdichtheid is geen absoluut begrip. Waterdichtheid wordt gemeten in Waterkolom en een waterkolom van 1500 mm wordt regenwaterdicht geacht.
Silnylon is microporeus; het laat miniscule waterdruppels door die na verloop van tijd wat grotere druppels vormen die op condens lijken.
Dan ligt het ook nog aan de fabrikant en kwaliteit van het silnylon hoe waterdicht het is. Hoewel meten in waterkolom een indicatie geeft van de waterdichtheid; het behoud van deze waarde is weer afhankelijk van externe omstandigheden als temperatuur, verzadiging van de stof, kwaliteit van het gebruikte siliconen, aantal aangebrachte lagen siliconen, onderhoud van de tarp (strak opvouwen vs proppen), etc, etc.
Bij een zware regenbui slaat de ene tarp eerder door dan de andere.
Dikte
De dikte van de stoffen wordt uitgedrukt in denier; ook geschreven als D of den. In de regel geeft een hoog denier getal een dikker en steviger materiaal aan. Voorbeelden:
- 10D materiaal wordt gebruikt als voering in tenten en kleding.
- 20 D ongecoat materiaal is sterk genoeg voor lichtgewicht hangmaten voor mensen onder de 90 kilo; gecoat is het sterk genoeg voor lichtgewicht tarps.
- 40D ongecoat materiaal is sterker en wordt gebruikt voor hangmatten voor mensen tot 135 kilo. Gecoat materiaal wordt gebruikt voor robuustere tarps.
- 70D gecoat materiaal en hoger wordt gebruikt voor tentbodems. 70D is minder interessant voor tarps omdat het gewicht van 70D silnylon in de richting van de poly PU tarps komt. Met dit gewicht is een silnylon duurder en wordt meestal gekozen voor een poly PU tarp.
Als stevigheid of robuustheid een factor is bij het kiezen van een stof is de volgende informatie interessant.
Een stof wordt robuuster als het dikker wordt. Veel mensen kiezen een poly PU tarp vanwege de prijs en het idee van stevigheid. Poly PU voelt stug aan; het komt over als canvas stof en daardoor lijkt het steviger.
Als je iets scherp door een poly PU tarp drukt gaat dat iets minder makkelijk omdat de stof dikker is dan silnylon. De scheurbestendigheid van silnylon en silpoly is echter vele malen hoger dan poly PU. De weving van nylon is dichter en het nylon garen is sterker dan polyester. Polyester stof is eenvoudig met de hand te scheuren, polyester ripstop kost al meer moeite. Nylon stof rekt voornamelijk als je het probeert te scheuren, nylon ripstop is met de hand niet meer te scheuren.
Polyester rekt niet, hierdoor is deze stof mooi strak af te spannen. Nylon rekt wel en is minder makkelijk strak af te spannen. Polyester scheurt onder hoge spanning, terwijl nylon eerst rekt en dan pas scheurt.
Als polyester eenmaal uitgerekt is, dan komt de stof niet meer terug in de oorspronkelijke staat. Silnylon keert na uitrekken wel weer terug naar de oorspronkelijke staat.
Polyester is overigens iets schuurbestendiger. Als je je tarp voornamelijk tegen de grond of tegen takken oid opzet of zelfs als grondzeil gebruikt dan heeft polyester de voorkeur.
Verschillen in de materialen
Polyester met PU coating (poly PU)
- Aanzienlijk zwaarder dan nylon.
- Blijft onder hogere druk langer waterdicht; hogere waterkolom.
- Blijft stug; hierdoor ontstaan op den duur vouwen in de stof die daardoor minder waterdicht wordt.
- Groter pakvolume dan silnylon en silpoly bij dezelfde afmetingen.
- De PU coating breekt na verloop van tijd door gebruik en werking van UV en schilfert langzaam van de stof. Op deze plekken is de stof minder of niet meer waterdicht.
- Mooi strak af te spannen.
- Scheurt eerder dan silnylon en silpoly.
- Goedkoper dan silnylon en silpoly.
- Voelt robuuster dan silnylon.
- Is beter te gebruiken als grondzeil of als de tarp na opzetten geschuurd wordt door takken, grond, etc.
- Lichter dan Poly PU en in dezelfde gewichtsklasse zijn silnylon en silpoly bijna even licht.
- Kleiner pakvolume voor dezelfde afmetingen.
- Gemiddelde waterkolom; het materiaal kan miniscule druppels water doorlaten bij hevige regen.
- Is minder UV bestendig dan poly PU waardoor de stof sneller afbreekt.
- Voelt zachter aan en is minder stug.
- Silnylon en silpoly zijn makkelijker met iets scherps te doorboren, maar zijn vele malen scheurbestendiger.
Er zijn verschillende coatings op de markt; PU, siliconen, PU/siliconen mix. Voor de hechting van de reparatiestof is de samenstelling erg van belang. Reparatiemiddel voor PU hecht veel minder of niet op een siiconen coating en vice versa. Bij combinatie coatings is het nog veel lastiger te bepalen. De fabrikant of verkoper heeft waarschijnlijk informatie over welk reparatiemiddel je moet gebruiken.
bjorri schreef: Op advies van de fabrikant ga ik behandelen met Nikwax 'Tent&Gear Solarproof'. De verkrijgbaarheid van dit spul is kennelijk slecht in NL. De bushcraftshop laat voor me een flesje overkomen bij een volgende levering. Wordt vervolgd dus.
Gebruikerservaringenbjorri schreef: De beloofde review van Nikwax.
Al vrij vlot had ik de fles Nikwax 'Tent&Gear Solarproof' binnen. Netjes van een handpomp annex verstuiver voorzien. Volgens de gebruiksaanwijzing is de halve liter is net voldoende voor mijn tarp van ruim 10 m2 (Hilleberg UL-10). Wat mij niet blij maakt is dat het spul op nat oppervlak moet worden aangebracht, niet iets wat je even in de woonkamer wilt doen dus.
- Materiaal tarp: Kerlon 1200; naar beste weten is dit een proprietary silnylon van Hilleberg > http://bushwalk.com/forum/viewtopic.php?f=15&t=4435#p51710
- Onderhoudsmiddel: Nikwax 'Tent&Gear Solarproof
Lichte regen op een verlaten camping in de schemer begin ik te sproeien. Al snel blijkt het geen goed plan te zijn dat in een regenbuitje te doen omdat door de regen het spul er eigenlijk snel van af loopt. De volgende dag alsnog zowel de buiten als binnenkant ingespoten, uitgewreven met een poetsdoek en laten drogen. De fles is nog niet leeg dus mag ik binnenkort nog een extra behandeling geven.
Effect is er duidelijk, druppels parelen weer van het doek af. Het doek voelt ook weer iets gladder aan. De verkleuring is niet duidelijk gewijzigd. De paar mini (brand?)gaatjes zijn er uiteraard nog maar door het pareleffect zal daar nauwelijks water door komen. De tarp is dus zonder meer beter bruikbaar dan voor de behandeling maar of het bij een wolkbreuk in de volle wind afdoende is durf ik niet zeggen. In ieder geval ben ik van plan de behandeling minstens elk jaar te herhalen. Bedenk ook dat door jaren intensief gebruik de vezels zelf ook wel dunner zullen zijn geworden natuurlijk.
Voor de zekerheid heb ik een nieuwe tarp aangeschaft voor kanotochten waarbij slapen zonder beschutting nog wel eens voor komt. De oude blijf ik gebruiken voor bij de hangmat, in het bos is wind en regen immers minder extreem dan op de open vlakte. Bovendien hoef ik zo een nieuwe tarp niet bloot te stellen aan vallende dennenappels en takken.
Los hiervan:
Poly PU zal na verloop van tijd delamineren, dan is het feitelijk gedaan met de waterdichtheid. Het voordeel is dat je het delamineren langzaam ziet gebeuren en dus op tijd kan besluiten een nieuwe tarp te kopen. Silnylon begint dus met doorslaan wat met spuitbussen min of meer is te repareren. Echter zal het materiaal ondanks de ripstop ooit een keer opeens de geest geven. Dan zit je dus een nacht buiten in wind en regen met fladderende stukjes tentdoek om je heen.
michiel schreef: ik gebruik nu een jaar of 8 een 3mtrx3,5mtr silnylon tarp van Jacks ‘r Better. De stof is 40 of 50 denier, ik vermoed 40D en weegt ongeveer 600 gram. Hoewel ik geen poly PU tarp heb gehad, heb ik wel verschillende poly PU ponchos gebruikt.
De tarp is onder verschillende weersomstandigheden gebruikt; felle zon, vorst, motregen, korte hevige buien, aanhoudende regen, wind en hele harde wind. De tarp is voornamelijk gebruikt boven mijn hangmat, maar ook als flying diamond.
Ik gebruik mijn tarp stevig maar hou de eigenschappen van het materiaal in de gaten; geen vuur en scherpe dingen in de buurt, geen (al te scherpe) takken tegen het doek, goed droog en uitgevouwen (in een ruime zak voor dekbedden) opbergen.
De stof en spanpunten houden zich nog steeds erg goed en de tarp vertoont geen tekenen van slijtage.
Mijn poly PU ponchos houden het minder lang uit. De waterdichtheid van de poncho werd na een jaar of 3 minder goed; natte en vochtige plekken op mijn kleding. Mijn KL poncho begon na een jaar of 5 te schilferen.
Toevoeging van justl1bjorri schreef: Na een paar jaar gebruik zal nylon in het algemeen wat gaan doorslaan bij hevige regen. Dit is mijn jarenlange ervaring met diverse tenten. Bij wolkbreuk achtige regen ontstaat dan een soort motregen onder het tentdoek. Bij een enigszins horizontaal vlak zoals vaak bij mn tarp krijg je dan ook iets grotere druppels onder het doek die gaan vallen. Vergelijkbaar met condens maar dan wel wat meer. Ondanks deze lekkage bij heftig weer is er bij rustige regen niks aan de hand.
Zo ook mijn Hilleberg UL van silnylon, sterke regen met redelijk wind op een onbeschutte plek leverde me een wat stressvolle nacht op. Losrakende haringen en de genoemde doorslag deden me onder het grondzeil kruipen die nachtMijn maat met een oudere maar iets minder intensief gebruikte XP had ook geen echt droge nacht. Beide tarps hadden later die week in meer bosachtige omgeving bij normale regen weinig tot geen last meer van doorslaan.
Na vier jaar redelijk intensief gebruik in de zomer en winter. De tarp wordt bij het opstaan vrijwel altijd nat ingepakt om 's avonds weer op te zetten of thuis te drogen. De tarp is ook veel gebruikt in zoute en zanderige omgeving maar heeft vrijwel nooit sterk zonlicht gezien. Een aantal malen bij een lekkend achterluik heeft het ding hele dagen in zout water gelegen.
justl1 miste Cuben fiber in het overzicht. Cuben fiber valt wellicht in de ultra lichtgewicht categorie, maar hoort bij een overzicht over lichtgewicht tarp materialen.
justl1 schreef: Cuben Fiber
Cuben fiber is een ongeweven gelamineerd polyethyleen doek ontwikkeld voor zeilen op schepen.
Eigenschappen Cuben fiber
https://en.wikipedia.org/wiki/Cuben_Fiber
- Wordt niet nat; dat wil zeggen Cuben fiber is net als PU coating hydrofobic. Het doek neemt geen water op. Omdat Poly PU aan de onderzijde wordt gecoat, wordt de polyester stof wel nat, maar het water wordt tegen gehouden door de PU coating. Cuben kan je stevig uitschudden en dan is het droog.
- Sterk tegen scheuren (veel sterker dan bovengenoemde)
- Superlicht
- Minder glad
- Rekt niet. Bij (extreme) spanning is Cuben niet goed bestand tegen rekken van de stof. Eenmaal uitgerekt, komt het niet terug in de oude vorm. Dit soort spanning komt bij tarp en tent gebruik niet voor.
- Beter te comprimeren
- Kan met tape aan elkaar gezet worden, of gerepareerd
- Achterlijk duur
- De stof is geen 'stil' doek; het kraakt bij beweging