Teken, Lyme en Biesbosch

[Robbe]

Afgelopen donderdag ben ik naar een voorlichtingsavond geweest over teken en de ziekte van Lyme, bij ons op de EHBO-vereniging.
Spreker was P. van Vliet, voorlichter van de Nederlandse vereniging van Lyme patiënten.
http://www.lymevereniging.nl/

De gemiddelde bushcrafter beschikt wel over enige kennis over dit onderwerp. Ook op dit forum is er al veel over geschreven.
Toch waren er wel een aantal zaken die voor mij nieuw waren of waarvan ik het belang wat had onderschat:

-Teken kennen verschillende levensstadia:
    Ei
    Larve (minuscuul zwart puntje,steekt, ongevaarlijk)
    Nimf (ter grootte van speldeknop, steekt, kan besmet zijn met Borrelia burgdorferi, de bacterie die Lyme veroorzaakt)
    Volwassen (ter grootte van een fruitvliegje, steekt, kan besmet zijn)
Laat je dus niet misleiden door de grootte.

-Een kwart van de teken draagt de Borrelia bacterie en het aantal besmette teken neemt toe !

-Teken kunnen jaren zonder eten. Ze laten zich niet uit bomen vallen. Ze wachten geduldig op de uiteinden van blaadjes, takken, grassprieten tot er een slachtoffer langs komt en grijpen zich vast. Dan kruipen ze over kleding en lichaam op zoek naar een broeierig plekje om zich vast te bijten. Vaak: oksel, lies, knieholte, (achter) oor, onder broekriem, in schoen.

-Het verwijderen van teken.
Hiervoor zijn diverse gereedschapjes te koop. Tangetjes, lasso's, lepels, koevoetjes e.d.
Ik heb een handig tekenkaartje aangeschaft. Deze bevat een V-vormige uitkeping (zoals een tekenlepel) en een vergrootglaasje. Maatje creditcard.
Belangrijk bij het verwijderen van een teek is dat je hem in één keer weghaalt.
Maak je niet te druk om een snuitje dat achter zou kunnen blijven. Zorg dat je hem vooral niet leegknijpt in je bloedbaan. Plastic pincetten of tekenpennen doen dit soms wel, deze zijn te lomp om de teek dicht bij de huid te vatten.
Verwijder de teek meteen zodra je hem ontdekt. Verstoor hem niet onnodig om te voorkomen dat hij "spuugt". Niet stressen met olie, zeep of alcohol dus. 
Meteen met je mes "afscheren" is dus niet eens de slechtste optie.

-Het ontstaan van een ring of rode vlek rond de beet (erythema migrans) betekent Lyme besmetting.
Voor de beste herstelkansen en beperking van complicaties moet meteen met een antibiotica-kuur worden begonnen !
Laat je niet door een arts afschepen met: "Laten we de test maar even afwachten". Borrelia besmetting kan pas na weken (als het lichaam reactiestoffen aanmaakt) d.m.v. een test worden aangetoond
In de acute fase kan ook nog een andere huidaandoening optreden, "Lymphadenosis cutis benigna" of "Borrelia pseudolymfoom", een paarsrood onderhuids knobbeltje op de plaats van de beet of op afstand. Voorkeurslokatie: oorschelp, oorlel, tepel, neus, scrotum.
Het ontbreken van een ring, vlek of pukkel betekent niet dat er geen besmetting heeft plaatsgevonden !

-Vaak is het slachtoffer de tekenbeet allang weer vergeten als er zich vage klachten voordoen, of is men zich er niet eens van bewust ooit gebeten te zijn.

-Ook artsen beschouwen de klachten t.g.v. chronische Lyme vaak als op zich staande aandoeningen en denken dan niet aan een Borrelia besmetting.
Klachten kunnen zijn: gewrichtsontsteking, zenuwpijn, chronische vermoeidheid, hoofdpijn, huidklachten, concentratie- of spraakproblemen, hartritmestoornissen, pijn op de borst enz.

Meer info vind je op de site van de Nederlandse vereniging voor Lymepatiënten:
http://www.lymevereniging.nl/


Ik heb in het verleden weleens teken gehad die over m'n kleding en huid liepen. Me nog nooit bewust geweest van een exemplaar wat zich had vastgebeten. Dacht dus eigenlijk dat ze me niet zo lekker vonden....

Gisterenmiddag even De Elzen (binnendijks stukje Dordtse Biesbosch) in geweest om reeën te spotten.
Het liefst zit ik dan achterin waar je geen wandel- en fietspaden hebt, alleen ruiterpaden. Vanaf het ruiterpad de struiken in gedoken.
Na honderd meter struinen stond ik even stil en ontdekte dat er een teek over m'n hand liep.
Bij nadere inspectie zaten er ook nog eens VIJF op m'n broek !

Thuis gekomen heb ik meteen een tekencheck gedaan en ja hoor; één had zich vastgebeten in m'n lies en twee in m'n rechtervoet !
Een mooie gelegenheid om m'n nieuwe tekenkaart uit te proberen. Die werkte prima.
Maar ik vraag me nu wel een paar dingen af:
Is het tekenprobleem daar nu zo groot ? Het is een vrij vochtig stukje loofbos.
Is het misschien overal zo ? Door de zachte winter ?
Of ben ik me er, door de lezing, meer van bewust ? Ik moet toegeven dat ik als regelmatige buitenspeler en -slaper niet altijd een volledige tekencheck heb gedaan.

Ik denk dat het belangrijk is dat iedereen zich bewust is van de gevaren.
Eén of twee maal per dag een tekencheck van het hele lichaam is geen overbodige luxe: goed kijken voor zwarte puntjes en voelen voor harde dingetjes die vastzitten.
Spiegel en tekengereedschapje mee !

Film over teken en Lyme:
https://www.youtube.com/watch?v=YpMtK0PlHjU

Laten we dit topic gebruiken om al onze ervaringen met teken en Lyme uit te wisselen.

[tzrfreak]

bedankt voor deze duidelijke info robbe!

[Jennekes]

Goed verhaal Robbe. Ik was zelf één van de eerste Lyme patiënten in Nederland begin jaren negentig. Het duurde anderhalf jaar vooraleer Lyme herkend en erkend werd door de artsen. Ik zelf wist het al vanaf het begin door de welbekende ring rond de beet. Een maand lang antibiotica was voldoende en een paar jaar lang controle afdoende om zeker te zijn dat de Lyme was verdwenen. In de tussentijd is gelukkig alleen mijn huid aangetast en zenuwen in mijn rechterbeen. Geen schade waar ik echt last van heb.

Ik ben het echter niet eens met een voorbarige antibiotica kuur. Het is beter de ziekte echt vast te stellen. Op latere leeftijd en ook de mensheid na ons kan hier van profiteren. Op de antibiotica die nodig is om Lyme te bannen moet je zuinig zijn, anders worden bacteriën resistent met alle gevolgen van dien. Maar dat je goed op tekenbeten moet letten staat buiten kijf. Mijn stelregel is ze binnen 24 uur na de beet te verwijderen en de plek op te schrijven en deze de komende 2 maanden goed controleren. Gebeurt er iets met je gezondheid, dan dit altijd aan de arts melden. Zit een teek er langer dan 24 uur, laat dan na een week of 6 je bloed controleren op Lyme en volg de aanwijzingen van je huisarts op.

Door Lyme zijn veel mensen bang geworden voor het bos en de duinen. Nergens voor nodig! Ik doe nog net als vroeger en breng regelmatig teken mee naar huis. Maar echt vastbijten doen ze nog maar zelden. Afgesloten broekspijpen, lange mouwen en een pet helpt. En wat mij ook enorm helpt is Smidge. Ga maar eens lekker in Schotland met je tarp in het gras liggen, vorig jaar liepen er tientallen teken per vierkante meter. Gegarandeerd succes dus! Maar Smidge over de onderbenen, handen en onderarmen en blote gezichtsdelen en de teken rennen als nooit tevoren. Ja, je kunt tijdens een regenachtige dag een spelletje doen welke teek (geef ze een naam net als in het beroemde marmottenspel) het snelst van je hand af rent.

Kortom, voorkomen is beter dan genezen!

[Robbe]

Bedankt Jennekes voor de Smidge link.
Ik ben geen DEET fan en alle alternatieven zijn welkom !
Ook geen voorstander van preventieve antibiotica, maar weet wel dat een antibiotica-kuur het enige is om de bacterie uit je lichaam te krijgen als je eenmaal bent besmet.

[Waidmann]

Misschien niet direct on topic, maar Smidge; weet iemand een (nederlands) verkoopadres ervoor? De website van het bedrijf verstuurt alleen binnen het UK.

Ik heb namelijk vaak last van teken (en muggen wat dat betreft). Nu is het onderzoek nog lopende maar de kans dat ik lyme heb is bijzonder groot.  Als Smidge doet wat het beloofd dan zou dat een welkome verademing voor mij zijn.

[Pax]

Bedankt voor de info.
Goed om er weer eens aan herinnerd te worden.

2 jaar geleden mijn eerste en enige tekenbeet gehad, na een nachtje slapen in het veld.
Ik schrok me destijds de pleuris.
De teek zat iets boven mijn knie en ik vroeg me toen af hoelang het geduurd zou hebben, voor ik de teek ontdekt zou hebben, als het in mijn liesstreek zou hebben gezeten.

Nadat ik de plek, een aantal weken, in de gaten had gehouden, ben ik weer verder gegaan met de orde van de dag (zonder aan teken te denken).

2 jaar geleden wel een App op mijn telefoon gezet ("tekenbeet"), met handige info.
Echter nooit gebruik ervan gemaakt.
Maar ik heb het nu ingesteld dat ik wekelijks een "teken-alarm" krijg.
Hiermee wordt men op de hoogte gehouden van de veranderingen van de teken-activiteit.
Het zal voor mij vooral goed zijn om me wat bewuster van teken te worden, en mezelf aanleren om te controleren na een dag in het veld.

[oud deelnemer 4]

Mooi filmpje en veel info, dank  voor de link.
heb zelf zo nu en dan wel eens een teek op me zitten maar nog nooit besmet geraakt.
wel 2 keer al laten testen town ik van het buitenland kwam van een langere tocht waarbij ik tekenbeten gehad heb.
ik let wel altijd op waar ik loop, niet perse door het dichtste struikgewas bv als het ook anders kan.
gebruik ook DEET mja dat helpt ook niet altijd.

z'on 15 jaar geleden ongeveer is er vanuit scouting een sensibiliteits actie geweest omtrent tekenbeten , ik heb nog een video liggen die ik destijds thuis kreeg om de leden meer kennis te laten opdoen over teken en de evt. ziekten en problemen die er door een beet kunnen ontstaan.
sinds die tijd controleer ik mezelf altijd na of tijdens een tocht op teken.

[Martin Outdoors]

Vorig jaar door maar 1 teek gebeten achter in mijn bovenbeen en ja hoor een besmette bleek later.
Ik doe ook vanwege mijn beroep altijd de plek van de beet en datum noteren op de kalender, mocht er een mooie jeuk vlek ontstaan weet je hoelang het geleden is en kun je met die info naar de huisarts.

Zogezegd zo gedaan na anderhalve maand kreeg ik zo'n vlek ben de naam even kwijt , ik naar de huisartsen post en de uitslag was positief op besmetting van lyme.
Ik kreeg een antibiotica kuur en ging weer naar huis.
Er zijn een aantal soorten antibiotica en degene die ik meekreeg was de variant waar je niet mee in de zon mocht komen, hartje zomer  maar goed netjes afgemaakt.

Echter sinds een maand of 3 heb ik gewrichtspijnen in mijn ellebogen die vooral op komen zetten als ik zwaar werk verricht met mijn armen.
Ik durf niet te zeggen of het te maken heeft met de teek van toen maar gewrichtspijnen kunnen wel 1 van de symptonen zijn en misschien moet ik wel naar de dokter .

Ik heb ook de beet gemeld op tekenradar , op die site kun je de locatie waar je gebeten bent invullen tesamen met evt behandeling en ziekte verschijnselen.

Tja dus dat, als ik de naam weet van de vlek zet ik hem er wel bij.

Ohja Erythema migrans 

[Robbe]

Zandhaas ik zou in jouw geval zeker nog eens een arts raadplegen !
Veel artsen erkennen chronische Lyme nog steeds niet.
Mocht je bij je arts geen gehoor vinden dan kun je natuurlijk ook contact met de lymevereniging opnemen.
Over de verschillende aanpak van diverse artsen heb ik onderaan deze post een stukje van de site gekopiëerd.

Ook uit het volgende radiointerview blijkt het onbegrip bij artsen:
https://www.youtube.com/watch?v=D_gOGhUCjVY

Op de site http://www.lymevereniging.nl/ vind je de symptomen onder: Ziekte van Lyme / symptomen.
Daar staat ook deze link naar een checklist: http://www.lymemed.nl/protocollen/checklist.pdf

Er blijken vele stammen van de Borelia bacterie te bestaan. De meest bekende ziekteverwekkende stammen zijn: Bb sensu stricto, Bb garinii, Bb afzelii. Iedere variant veroorzaakt specifieke aandoeningen ;de één tast de gewrichten aan, de ander het zenuwstelsel, de derde de huid. Maar ook hier zijn uitzonderingen.



Wat is de juiste behandeling van de ziekte van Lyme?
Antibioticabehandeling is het simpele antwoord, maar het gedetailleerde antwoord is onbekend. De meningen van wetenschappers en artsen over zowel de diagnose als de behandeling van Lymeziekte zijn zeer verdeeld en hebben hierdoor geleid tot het bestaan van meerdere zorgrichtlijnen: de CBO-richtlijn en de ILADS-richtlijn en DBG-richtlijn. Duidelijk is in ieder geval, dat er nog veel wetenschappelijk onderzoek nodig is om tot een betere behandeling van Lyme-Borreliose te komen.

Wanneer er behandeling volgt direct na een tekenbeet is een deel van de artsen van mening dat een langere kuur van bijvoorbeeld zes weken beter resultaat geeft vergeleken met de CBO standaardbehandeling van 10-14 dagen. Het is niet bekend of deze behandeling de ziekte in alle gevallen permanent geneest.

De opvatting van deskundigen die de CBO-richtlijn hebben opgesteld:
Een kuur van 2 tot maximaal 4 weken leidt in vrijwel alle gevallen tot genezing. Blijvende of terugkerende symptomen en klachten na een dergelijke behandeling zouden volgens hen berusten op een andere oorzaak zoals bijv. het zogenaamd postinfectieus syndroom, ook wel Post Lyme Syndroom (PLS) genoemd. Dit PLS zou geen teken zijn van voortdurende infectie, maar een immunologisch restverschijnsel zijn. Verdere behandeling met antibiotica zou daarom niet zinvol zijn.

De opvatting van deskundigen met een andere mening is:
Wanneer de diagnose Lyme-Borreliose gesteld is, dan is de duur van de behandeling, vooral bij late en chronische Lyme, afhankelijk van het ziekteverloop. Dit wil zeggen dat de behandelingsduur in principe niet voor het begin van de behandeling bepaald kan worden, maar dat dit individueel maatwerk is. Wanneer er sprake is van blijvende symptomen of terugkeer van symptomen/klachten na behandeling, moet weer met antibiotica behandeld worden tot de klachten verdwenen zijn. Een patiënt die symptoomvrij lijkt, moet waakzaam blijven in het opmerken van een herhaling van de klachten of nieuwe nog onbekende symptomen, net als zijn of haar arts.

Voor het bestaan van het zogenaamde Post Lyme Syndroom bestaat geen goede wetenschappelijke onderbouwing. Blijvende of terugkerende klachten wijzen daarom op blijvende infectie, tenzij er een duidelijke andere verklaring is. Onvoldoende reactie op behandeling kan ook wijzen op een tekenbeet co-infectie.       

Vanwege de complexiteit van de levenscyclus van de Lymebacterie, is volgens deze deskundigen vooral in de latere stadia van de ziekte vaak een gecombineerde antibioticatherapie nodig. Zoals eerder beschreven bestaan er meerdere onderbouwde zorgrichtlijnen die zeer verschillen. Het belangrijkste verschil is dat de CBO-richtlijn terughoudend is met langere behandeling en dat de ILADS en DBG-richtlijn langer behandelen gerechtvaardigd vindt, als de ziekteverschijnselen niet verdwenen zijn of terugkomen.

[Robbe]

Lyme bij Tros Radar:
https://www.youtube.com/watch?v=KyrDq8T_F8o

[Atredz]

Top verhaal weer hoop nuttigs geleerd hier hulde en dank #024# #024# #024# #024#

[Trailtraveller]

Teken brengen niet alleen Lyme over maar nog veel meer ziekten. Gelukkig zijn ze in NL vrij zeldzaam.

http://www.kiza.nl/content/ziekten-door-teken

[oud deelnemer 4]

@mrwizard
wat bedoel je met zeldzaam .?.
het aantal teken in nederland...
het aantal tekenbeten met een besmetting als gevolg
het aantal mensen die ook daadwerkelijk ziek worden na besmetting
of het aantal meldingen van tekenbeten...

voor zover ik geinformeerd ben neemt het aatal teken toe in nederland en ook het aantal teken dat besmet is met lyme neemt toe.

[Jennekes]

[quote="Waidmann"]
Misschien niet direct on topic, maar Smidge; weet iemand een (nederlands) verkoopadres ervoor? De website van het bedrijf verstuurt alleen binnen het UK.

Ik heb namelijk vaak last van teken (en muggen wat dat betreft). Nu is het onderzoek nog lopende maar de kans dat ik lyme heb is bijzonder groot.  Als Smidge doet wat het beloofd dan zou dat een welkome verademing voor mij zijn.
[/quote]

Een Nederlands verkoopadres ken ik niet. In Schotland is het gewoon oa in de supermarkt verkrijgbaar. Ze verkopen het ook online bij Amazon.

[oud deelnemer 4]

in duitsland is ook nog 'nobite' te koop.
voor zover ik weet ook niet in nederland te koop, maar mbv internet is alles snel in huis als je het perse wil hebben.