staal en silex

Wat voor soort gebruik je en waarvoor? Hoe maak jij het liefst een kampvuur?
Gebruikersavatar
janvanloon
Berichten: 3334
Lid geworden op: 20 feb 2012, 22:09

staal en silex

Bericht door janvanloon »

Vuurslag:
Een stuk staal van een hardheid van 62 tot 65 HRC en u bent gesteld. Waar vind u dit?
Wel een oude vijl van carbon staal (als ze roest, krijgt u vonken ervan) vanop een rommel markt werkt perfect.
U slaat er een stuk vanaf, vijlt de tantden af een de zijkant of u koopt ergens een vuurslag online.
Een stuk steen waarmee u staal afschraapt ( Silex steen of kwarts met een scherpe rand ) en u kunt beginnen.

Het vuur maken met een vuurslag gaat als volgt:
De verkoolde katoen wordt op de vuursteen gelegd, zodat de scherpe dunne kant van de vuursteen en de tondel op elkaar liggen.
U moet de tondel een klein stukje van de rand afleggen zodat straks de steen geraakt word.
Nu houdt men in de ene hand de vuurslag vast, de gladde lange zijkant naar buiten.
Men houdt de steen horizontaal, voornamelijk tussen gestrekte duim en wijsvinger.
Sla nu met de vuurslag langs de steen, liefst over de gehele lengte van de vuurslag;
het is niet de bedoeling dat de steen aan stukken geslagen wordt maar dat bij het raken van de steen kleine ijzerdeeltjes van de vuurslag losraken en verbranden.
( Hou het vuurstaal recht als u slaat ) de vonken schieten alle kanten uit en, als het goed is, ook op de katoen.
Hierna blaast u zachtjes op de katoen zodat deze verder zal gloeien. ( u duwt het tussen de tondel en blaast het aan. )
Ontstaan er geen vonken, dan kan je proberen de steen onder een andere hoek te houden.
5289682.jpg
5289682.jpg (25.38 KiB) 3957 keer bekeken
Als het mislukt, kunt u onmiddellijk opnieuw proberen.
Sommige leggen de tondel neer (bijvoorbeeld op de grond) en de steen er tijdens het slaan vlak boven te houden.
Op die manier is er wel minder kans dat je de tondel kapot slaat. Uittesten en proberen is de boodschap.

Nu staal en flint werkt ook zeer goed samen met staalwol.
U gebruikt het staalwol juist zoals het verkoold katoen.

Als u uw tondel in een blik laat zitten ( zoals verkoold hout ) moet u een andere techniek gebruiken.
U plaatst dit op de grond en houdt het slagstaal erboven en nu slaat u met de flint vonken van het staal af
( omgekeerd dus als met de katoen en staal en flint ).
De vonken schieten nu meer naar beneden en zo het blik in. Hierna kunt u een kooltje uithalen en aanblazen met de tondel.
Doe wel het blik terug dicht en hou het dicht om de zuurstof eruit te krijgen.
Anders staat het hele blik te gloeien. Denk er ook aan bij het maken van het hout. Dit gloeit heel lang na!!!
Het voordeel van verkoold hout is dat u een mooie kool hebt.
7264337_orig.jpg
7264337_orig.jpg (274.86 KiB) 3957 keer bekeken
000001_orig.jpg
000001_orig.jpg (49.85 KiB) 3957 keer bekeken
​Een andere techniek om vonken in een blik te krijgen is deze:
U moet eigenlijk in een horizontale boog slaan.
Zoals u zult merken met deze techniek slaat u de vonken naar beneden.
​Recht ( zoals op de foto ) op het verkoold katoen ( of in uw blik met verkoold hout ).
0000002_orig.jpg
0000002_orig.jpg (30.75 KiB) 3957 keer bekeken
img-20170325-100050208_orig.jpg
img-20170325-100050208_orig.jpg (1.09 MiB) 3957 keer bekeken
Als uw mes van carbon staal is kunt u van de achterkant ook vonken slaan.
​Het nadeel is dat u stukken van uw mes afslaat. Een oude vijl is goedkoper ;)
De vuurslag won in populariteit vooral in de eind 17de en 18de eeuw vanwege de flintlock geweren.
De trappers van toen kende diverse tukjes om vuur te maken met staal en silex.
Denk eraan, In deze tijden had iedere trappen een geweer bij zich en ook buskruit.

1 van deze truks was touchpaper.
Men sneed een stuk papier van een 6 cm op 6 cm.
Dit maakte men nat en wreef men in aan beide kanten met buskruit.
Dit werd dat gelegd op een stuk katoen of linnen ( zoals een zakdoek ) van 20cm op 20 cm.
Hierop ( zowel op de doek als op het papier ) strooide men 3 gram buskruit.
Dit sloeg men aan met de vuurslag ( de horizontale manier hierboven beschreven ).
Het buskruit ontstak het papier welk op zijn beurt de zakdoek liet branden ( en ook verkolen tot 1 grote kool ).
Vandaag de dag heeft dit nog zijn toepassingen bij sommige soorten vuurwerk.

Een andere truk kwam uit Texas:
In Texas was het soms moeilijk om punk wood te vinden om te verkolen.
Nu de inwoners werden slimmer en zochten alternatieven. 1 Hiervan was mais.
Men gebruikte rode mais ( red corn cobs ) en verbrande deze, de assen hiervan werden gemend met water.
​Hierin werd ongebleekt ruw katoen ( calico cloth ) geweekt. Een maal droog kon men dit gebruiken als verkoold katoen.
( Gewone mais werkt niet ).

Het meest gebruik ik zelf de slowmatch bij de vuurslag.

Flint ( steen ):
Als steen moet u kijken voor een harde steen. De gebruikte steen moet ook niet noodzakelijk een vuursteen zijn, een andere harde steensoort werkt ook. Bijvoorbeeld een graniet of een kwarts. Het gaat om de hardheid van het gesteente! De hardheidsschaal van Mohs is een schaal van 1 tot 10, die de relatieve hardheid van een mineraal aangeeft. De hardheid kan bepaald worden met een sclerometer. De schaal werd ontwikkeld door Friedrich Mohs. Hardheid valt te bepalen door te zien welke stof de andere een kras kan toebrengen. De hoogste waarde is 10, die wordt toegekend aan diamant. Welke steen is nu hard genoeg? Raap een steen (met scherpe rand) op en sla met uw staal ertegen Ziet u vonken? Goede steen. Ziet u geen vonken en vliegen er
stukken steen weg, dan heeft u een slechte steen. Want de vonken die u
krijgt zijn eigenlijk stukjes staal die worden weg geslagen door de steen.

Silex of vuursteen:
Vuurstenen zijn ontstaan door de diagenese van opgeloste kiezel in kalklagen. Bestanddelen in de steen kunnen zijn Chalcedoon, kwarts, opaal en resten van briozoën, sponzen, radiolaren en zee-egels. Hij is meestal bruin, grijs of zwart van kleur is. In de steentijd maakte men gebruiksvoorwerpen, zoals schraper, messen, pijlpunten en bijlen hiervan. Ook in Belgie en Nederland kunnen op
vele plaatsen vuurstenen werktuigen worden aangetroffen. Tussen Rijckholt en Sint Geertruid in Nederland bevinden zich in het Savelbos ook vuursteenmijnen waar tussen 3950 en 2650 V.CHR vuursteen is gedolven. In Limburg in Nederland bevinden zich de vuursteenmijnen van Valkenburg waar rond 3300 v.Chr. vuursteen gedolven is. In Eben Emael bevindt zich het silex-museum.
Deze beste stenen zien eruit of er " schelpen " steen vanaf zijn.

Bergkristal:
Dit is een kleurloze variant van het mineraal kwarts.
Tijdens de Romeinse tijd werk het op de markt gebracht als: versteend ijs.
De naam kwarts gebruikte men pas in 1529. Bergkristal is wijd verspreid.
Bekende vindplaatsen zijn: India, VS, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Belgie.

​Kwarts :
Deze steen is een vorm van silicumdioxide en is 1 van de meestvoorkomende mineralen op de aarde.
Het vertegenwoordigt meer dan 12% van het volume van de aardkorst (onder andere in graniet en zand).
​Als het een scherpe rand heeft kunt u het gebruiken om vonken te slaan van staal, pyriet en marcasiet.

Graniet:
Dit is een zuur stollingsgesteente dat bestaat uit 3 mineralen. De onderlinge verhouding van deze mineralen verschilt, maar doorgaans is kwarts de dominante component (ongeveer 50%). Het kwarts is meestal grijs.
Graniet is een diepte gesteente en word gevormd door het ondergronds stollen van magma.
Doordat graniet op diepte gestold is, hebben de mineralen bij langzame afkoeling de tijd gehad om kristallen te vormen.
Graniet komt in de hele wereld voor in allerlei soorten en kleuren, bijvoorbeeld in sommige delen van Belgie.
Ook graniet kunt u gebruiken bij de vuurslag ( als hij een scherpe rand heeft ).

Slijpstenen:
Slijpstenen zijn harder dan uw carbon staal.
In een noodgeval zou u dus uw slijpsteen kunnen gebruiken op de achterkant van uw mes.
​Ook een ceramisch mes kunt u gebruiken als flint in een noodgeval.

Marcasiet:
Marcasiet bevat ijzer en zwavel en is daardoor geschikt voor het maken van vuur.
Op deze manier maakte men vroeger dus een vuur vooraleer men het slagstaal had.
Dit geeft een nieuwe uitdaging voor de vuurmakers onder ons. Markasiet gaat moeilijker dan het slagstaal.
​U kunt ook ( zoals bij de pyriet hieronder ) de markasiet gebruiken in de plaats van silex bij de vuurslag!

U moet de de vonken af te schrapen met een steen zodat u dan meer controle hebt en de tondel niet wordt weggestoten.
- Een schrapende beweging gaat het beste ( dus niet slaan zoals bij je staal en flint )
- U moet ook zeker zijn dat het markasiet niet geoxideerd is. ( het zelfde bij een verroest stuk staal )
- Uw flint moet een scherpe hoek hebben.
- Wilt u zo lang mogelijk gebruik maken van de marcasietknol dan is het aan te raden deze geheel af te sluiten van zuurstof,
aangezien anders het zwavel langzaam verdwijnt en de knol kan dan gaan afbrokkelen.
Een goede manier is de knol in zijn geheel te lakken, b.v. met parketlak.
-Verkoold katoen werkt niet zo goed bij markasiet steen. Amadou werkt zeer goed maar ook de lisdodde.
Deze zeer donzige vezels pakken een vonk zeer goed, zeker als u ze zacht insmeert met zeer fijne houtskool.
Een andere optie ( om de techniek onder de knie te krijgen ) is staalwol.
Zeer fijn staalwol pakt de kleinste vonk.

Pyriet
Hiermee kan men vonken kon maken. Dit door de pyriet tegen vuursteen of ijzer te slaan.
Andere namen die u voor pyriet tegen kan komen zijn ferrosulfide,
zwavelijzer en de minder gebruikelijke woorden ijzerblende en ijzerkies.
Dit is niet de meest gemakkelijke manier omdat pyriet zeer snel kapot word geslagen en omdat er een zeer zwakke vonk vanaf komt.
De tondel moet super fijn, super droog en super vlambaar zijn!
736910.jpg
736910.jpg (192.8 KiB) 3957 keer bekeken


Quote: "In the school of the woods, there is no graduation day. " Horace Kephart

bushcraftexperience.be
Plaats reactie